Prowadzenie prac budowlanych w naturalny sposób wiąże się z powstawaniem bardzo dużej ilości odpadów, głównie gruzu. Po skończonych pracach teren zawsze musi zostać uporządkowany, a odpady odpowiednio zagospodarowane.
Niestety, niewiele osób wie, że istnieją możliwości wykorzystania gruzu, który w wielu przypadkach okazuje się kruszywem recyklingowym, a nie bezwartościowym odpadem. Środowisko naturalne i tak już jest mocno obciążone różnego rodzaju odpadami. Warto przyczynić się do zminimalizowania tego problemu, poprzez wykorzystywanie wszystkich odpadów, którym można dać drugie życie.
Spis treści:
- Jak odpady budowlane wpływają na środowisko naturalne?
- Jak pozyskiwane są kruszywa budowlane?
- Zastosowanie gruzu pochodzącego z recyklingu
- Dlaczego recykling gruzu jest ważny?
- Profesjonalny sprzęt do recyklingu
- Czy kruszywo budowlane poddane recyklingowi jest pełnowartościowym materiałem?
- Recykling odpadów budowlanych a ochrona środowiska
- Co zrobić, gdy odpadów budowlanych jest za dużo?
Jak odpady budowlane wpływają na środowisko naturalne?
Budowa to stawianie i konstruowanie różnego rodzaju obiektów, co nie pozostaje bardzo często obojętne dla środowiska naturalnego. Choć obiekty są potrzebne ludzkości, w wyniku ich budowy powstają często niebezpieczne zarówno dla środowiska, jak i człowieka odpady budowlane. Szereg procesów związanych z realizacją inwestycji budowlanych ma duży wpływ na przekształcanie środowiska i jego zasobów. Budownictwo to sektor gospodarki, który przyczynia się do ich najintensywniejszego wyczerpania.
Prace budowane to jednak nie tylko straty w naturalnych zasobach, ale również usuwanie szaty roślinnej, zmiany naturalnego ukształtowania terenu czy naruszenie poziomu wód gruntowych. W efekcie prac budowanych często powstają szkodliwe odpady i wyroby, takie jak:
- gruz ceglany,
- tynk,
- beton,
- drewno z rozbiórki,
- płyty kartonowo-gipsowe,
- szkło okienne,
- materiały pokryć dachowych,
- odpady instalacyjne
- oraz pozostałości po pracach remontowych.
Zarówno polski, jak i europejski system dość dobrze i czytelnie reguluje kwestie związane z likwidacją zanieczyszczeń zgromadzonych na placu budowy. Wszystkie elementy, które nadają się do ponownego wykorzystania, mają zostać poddane recyklingowi, natomiast te, które już drugiego życia nie dostaną, muszą zostać odpowiednio zutylizowane. Gruz budowlany nie powinien zalegać na wysypiskach śmieci.
Jak pozyskiwane są kruszywa budowlane?
Recykling betonu konstrukcyjnego czy jakiegokolwiek materiału stosowanego na placu budowy wymaga zastosowania specjalistycznych urządzeń. W większości przypadków są to kruszarki udarowe (bądź inne narzędzia o podobnej zasadzie działania), pozwalające na rozdrabnianie wybranego materiału aż do osiągnięcia pożądanych cech (grube, średnie, drobne). Tego typu urządzenia w większości przypadków pozwalają na swobodną regulację stopnia rozdrobnienia kruszywa.
Najbardziej uniwersalnym urządzeniem w tym przypadku są kruszarki, gdyż można przy ich pomocy obrabiać zarówno kruszywa sztuczne, jak i naturalne (kruszywa łamane). Im więcej powstanie kruszywa z recyklingu, tym lepiej. Co ciekawe, kruszarki mogą korzystać z łyżek przesiewająco-kruszących, sprawdzających się przy przesiewaniu zarówno odpadów z rozbiórek i resztek budowlanych, jak i gleby, a nawet torfu czy kompostu.
Zastosowanie gruzu pochodzącego z recyklingu
Kruszywo betonowe jest materiałem o bardzo wysokiej odporności na ściskanie. Z tego też powodu często wykorzystywane jest wszędzie tam, gdzie trzeba usztywnić i umocnić nawierzchnie drogowe. Taki materiał sprawdza się również doskonale do:
- utwardzania dróg dojazdowych,
- placów pełniących rolę parkingu,
- jest również niezawodny w tworzeniu podbudowy pod kostkę brukową.
Uzyskana w ten sposób nawierzchnia jest solidna i trwała.
Zapewne niewiele osób zdaje sobie sprawę z tego, że kruszywa budowlane pochodzące z recyklingu, sprawdzają się nie tylko do budowy dróg. Ich zastosowanie jest znacznie szersze, obejmując między innymi ogrodnictwo. Kruszywa syntetyczne będą niezastąpione jako podsypka pod nierówności terenów na działce – praktycznie i estetycznie. Kruszywo budowlane przyda się również przy profilowaniu skalniaków i skarp tworzonych dla roślin płożących. Tu poza niewątpliwą funkcją estetyczną, kruszywo pozwala na odprowadzanie wody z danego miejsca, co skutkuje lepszymi efektami zabiegów pielęgnacyjnych roślin. Tu stosowane są zarówno kruszywa grube, jak i średnie, znacznie rzadziej drobne.
Kruszywa recyklingowego (chodzi tu przede wszystkim o kruszywa naturalne) można użyć również do konstruowania nawierzchni przeznaczonych do celów sportowo-rekreacyjnych. Przykład: mączka ceglana to niezbędny element kortów tenisowych, natomiast żużel doskonale sprawdza się na torach wyścigowych. Takie rozwiązanie wykorzystywane jest zarówno w miejscach uprawiania sportu zawodowo, jak i amatorsko.
Wbrew pozorom hałdy gruzu nie są zbędnym i nikomu niepotrzebnym elementem, którego miejsce jest wyłącznie na wysypisku śmieci. Współcześnie recykling, ma naprawdę bardzo szerokie zastosowanie sprawiając, że nawet coś, co z pozoru wydaje się odpadem, zbędnym elementem, może być ponowne zastosowane. To nie tylko korzyść finansowa dla strony zajmującej się recyklingiem, ale również duża pomoc i ulga dla środowiska naturalnego. Kruszenie materiałów budowlanych najwięcej korzyści przynosi branży drogowo-budowlanej, choć i w innych, ale w nieco mniejszym zakresie, znajdzie swoje zastosowanie.
Dlaczego recykling gruzu jest ważny?
W obecnych czasach recykling pełni niezwykle istotną rolę tym bardziej, że problem wynikający z nadmiaru śmieci staje się coraz poważniejszy. Dlaczego warto przetwarzać odpady budowlane? Na korzyść tego rozwiązania przemawia przede wszystkim:
- ograniczenie zanieczyszczenia środowiska – to zdecydowanie najważniejszy argument przemawiający na korzyść recyklingu. Gruz jest specyficznym odpadem, składowanym na wysypiskach w postaci hałd, więc zajmuje naprawdę bardzo dużo miejsca na i tak już mocno przepełnionych składowiskach odpadów. To nie tylko trudne do usunięcia zanieczyszczenie, ale również wbrew pozorom dość poważne zagrożenie nie tylko dla środowiska naturalnego, ale i przebywającej w okolicy składowiska śmieci ludności;
- niskie koszty produkcji – recykling odpadów odbywa się bezpośrednio w miejscu, gdzie powstaje duża ilość gruzu (np. w wyniku wyburzeń czy rozbiórek dróg, starych budynków czy innych obiektów budowlanych, które nie mają już żadnej wartości użytkowej). W związku z tym nie ma konieczności transportowania gruzu w miejsce, w którym zostałby poddany recyklingowi, a to znacząco wpływa na obniżenie kosztów całego procesu;
- ograniczenie wydobycia kruszyw naturalnych – poddawanie odpadów budowlanych w postaci gruzu recyklingowi w naturalny sposób przyczynia się do znacznego ograniczenia wydobycia naturalnych kruszyw, zdobywanych przez eksploatacje złóż kamieni czy pobór z dna rzek, co znacząco narusza naturalny stan środowiska.
Profesjonalny sprzęt do recyklingu
Ze względu na duże zainteresowanie recyklingiem gruzu, na rynku pojawia się coraz więcej firm zajmujących się tego typu działalnością, dysponujących nie tylko wiedzą, ale przede wszystkim profesjonalnym sprzętem. To on pozwala na poddanie recyklingowi nawet najtwardszych i najbardziej odpornych na obróbkę materiałów budowlanych.
Recykling wymaga zastosowania specjalistycznego sprzętu, jednak nie jest to proces skomplikowany do wykonania. W pierwszej kolejności gruz musi zostać umieszczony w specjalnym przesiewaczu, gdzie oddzielone od siebie zostaną resztki drewna, metalu i innych zanieczyszczeń będących pozostałościami po elementach konstrukcyjnych budynku, który został zniszczony. Dopiero gruz oczyszczony w przesiewaczu może trafić do dalszej obróbki, czyli do kruszarki, w której w zależności od potrzeb zostanie w odpowiedni sposób rozdrobniony.
Warto wspomnieć przy tym o tym, że specjaliści zajmujący się budownictwem twierdzą, że tak naprawdę zaledwie 10% zawartości gruzu nie nadaje się już do dalszego przetworzenia. Cała reszta może spełniać jeszcze wiele pożytecznych funkcji.
Więcej informacji o sprzęcie ułatwiającym pozyskanie gruzu z wysokich kondygnacji przeczytasz w naszym artykule o rękawach zsypowych do gruzu.
Czy kruszywo budowlane poddane recyklingowi jest pełnowartościowym materiałem?
Poddawanie recyklingowi materiałów budowlanych jest niezwykle korzystnym rozwiązaniem pod wieloma względami. Firmy, które się tym zajmują, pozyskują surowiec do mieszanek betonowych (niezbędnych przy budowie dróg, budynków czy mostów), który sprawdza się również jako podsypka pod kostkę brukową czy do robienia wylewki pod budowę. Obecnie obowiązujące w Unii Europejskiej przepisy wręcz wymagają od firm budowlanych recyklingu gruzu, co pozwala na zmniejszenie jego ilości na i tak już często zbyt mocno przepełnionych wysypiskach śmieci. Jest to jeden z niewielu przepisów, które firmy wypełniają nie tylko z obowiązku, ale i z chęci. Recykling odpadów budowlanych pozwala na ich ponowne wykorzystane, co wpływa między innymi na zminimalizowanie kosztów pozyskania surowców na realizację kolejnej inwestycji.
To również niezawodny sposób na zmniejszenie kosztów wynikających z konieczności wywozu gruzu na plac budowy i dostarczenia innych surowców niezbędnych do kontynuowania realizacji inwestycji.
Odzysk materiałów z recyklingu to nie tylko ograniczenie ilości odpadów, ale również zmniejszenie wydobycia naturalnych materiałów, co często stanowi dość drastyczną ingerencję w stabilny system środowiska naturalnego. Materiał pochodzący z recyklingu może być pełnowartościowym produktem nadającym się do ponownego wykorzystania pod warunkiem, że zostanie odpowiednio przetworzony. W zależności od zastosowania, materiały pochodzące z recyklingu powinny być poddawane specjalnym kwalifikacjom jakościowym oraz badaniom mającym potwierdzić możliwość ich ponownego zastosowania.
Recykling odpadów budowlanych a ochrona środowiska
Recykling to jeden z najlepszych sposobów na znaczące ograniczenie składowania pozostałości po remontach czy placach budowy. To wiele korzyści nie tylko z punktu widzenia środowiska naturalnego, ale i ekonomii. Wiele materiałów budowlanych (w tym także beton, z którego może powstać np. tłuczeń) bez większych problemów można wykorzystać ponownie. W zależności od zawartości wybranego kruszywa recykling gruzu stosowany jest przy budowie fundamentów, dróg i autostrad, placów różnego przeznaczenia czy parkingów.
Zgodnie z zasadami ochrony środowiska, zawsze pierwszym etapem recyklingu materiałów budowlanych jest ich segregacja. Dopiero po jej zakończeniu gruz może zostać pokruszony i odpowiednio podzielony na grupy. Kolejny etap to magnetyczne oczyszczanie, po którym materiał ponownie zostaje przekazany do kruszarek. Po zakończeniu całego procesu gruz, zamiast odpadem, staje się pełnowartościowym materiałem budowlanym. Obecnie recykling, dzięki wykorzystaniu nowoczesnych i efektywnie działających urządzeń jest naprawdę wartościowym i opłacalnym procesem.
Co zrobić, gdy odpadów budowlanych jest za dużo?
Zdarzają się sytuacje (a ma to miejsce najczęściej w przypadku wyburzeń bardzo dużych obiektów), w których odpadów budowanych jest bardzo dużo, a ponowne ich przetworzenie w całości nie jest ani opłacalne, ani też potrzebne. W takim przypadku, zamiast się go pozbywać, warto skorzystać z profesjonalnych przedsiębiorstw, które nie tylko odbiorą gruz spod wskazanego adresu, ale również na tyle na, ile będzie to możliwe, zajmą się jego ponownym wykorzystaniem, aby nie trafił na wysypisko śmieci. Wszystkie te elementy, które nie będą mogły zostać ponownie wykorzystane, trafią do utylizacji.