Budowa ma na celu wzniesienie nowego budynku. Jednocześnie generuje ona dużo odpadów, które należy potem zutylizować. Śmieci wytwarzane są także na skutek prac rozbiórkowych oraz remontowych. Jakie są ich rodzaje i co należy z nimi zrobić?
Odpady budowlane – co to dokładnie jest?
Odpady budowlane zwane są inaczej gruzem. To wszelkie śmieci, które powstały w wyniku prac remontowanych, rozbiórkowych czy budowlanych. Co ważne, na mocy dokumentu z 17 listopada 2021 r. o zmianie ustawy o odpadach oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 2151) nie można ich traktować jako odpadów komunalnych. Prawo stanowi, że każda osoba lub firma, która tego typu odpady wytwarza, jest zobowiązana do ich wywiezienia na składowisko.
Produkcja gruzu jest naprawdę duża, dlatego ważny jest jego recykling. W większości przypadków odpady są dalej wykorzystywane jako kruszywo drogowe lub do produkcji betonu. Często stanowi grunt pod fundamenty budynków, parkingów, chodników, nasypów kolejowych. Odpady budowane to także tworzywa sztuczne, które również podlegają odzyskowi. Aby poddać gruz ponownemu przetworzeniu, należy zacząć od odpowiedniego posegregowania odpadów.
Podział odpadów budowlanych
Odpady budowlane to szeroka kategoria śmieci. Aby ułatwić nimi zarządzanie, powstały trzy ogólne grupy, na które można je podzielić. Jakie są więc rodzaje gruzu?
Gruz czysty
Do pierwszej grupy zalicza się wszelkie pozostałości po rozdrobnionych konstrukcjach betonowych pochodzących z rozbiórek i remontów oraz elementy ceramiki budowlanej, takie jak cegły, skute kafelki, porcelana, pustaki czy dachówki. W jej skład wchodzą również odpady pochodzenia naturalnego jak czysta ziemia oraz piasek. Cechą charakterystyczną gruzu czystego jest to, że pozostaje on źródłem surowców wtórnych. Jest więc bardzo cenny.
Gruz zmieszany
Do drugiej grupy wchodzą zmieszane odpady z betonu, gruzu ceglanego, odpadowych materiałów ceramicznych i elementów wyposażenia. To właśnie do tej kategorii należy przyporządkować takie elementy jak zaprawy i kleje, metalowe fragmenty konstrukcji, stal zbrojeniową, piankę izolacyjną, palety drewniane, farby, siatki montażowe z klejem, wełnę mineralną i kawałki tynku czy płyty gipsowo-kartonowe.
Gruz zanieczyszczony
Trzecia grupa to zmieszane odpady z budowy, remontów i demontażu. W jej skład wchodzą śmieci okołobudowlane.. Za przykład podać można butelki typu PET, opakowania po chemii gospodarczej, worki po materiałach budowlanych, wiaderka po cemencie i farbach, stare okna i framugi, deski i panele podłogowe, wykładziny i dywany, szkło butelkowane, złom, folię malarską, stare meble, sprzęty AGD oraz inne elementy wyposażenia.
Inne odpady budowlane
Nie wszystkie odpady z budowy da się zaliczyć to jednej z powyższych kategorii. Wśród nich wymienić można część odpadów ceramicznych i elementów wyposażenia (np. tapety, okleiny, plastik), drewno, szkło, tworzywa sztuczne (m.in. rury), odpadową papę, miedź, brąz, mosiądz, aluminium, ołów, cynk, cynę, żelazo czy stal. Niektóre z tych materiałów można poddać procesowi recyklingu, podczas gdy inne śmieci powinny trafić do utylizacji.
Jak składować odpady budowlane?
Zgodnie z ustawą o odpadach z dnia 14 grudnia 2012 r., każde przedsiębiorstwo oraz osoba prywatna jest zobowiązana do odpowiedniego składowania opadów z prac budowlanych, jak również ich wywozu. W przypadku niezastosowania się do przepisów można oczekiwać dotkliwej kary finansowej.
Jak składować gruz? Jest to możliwe za pomocą specjalnych kontenerów. W przypadku mniejszej ilości śmieci wystarczające mogą być także worki BigBag. To jednak ważne, aby nie umieszczać gruzu wraz z odpadami komunalnymi. W obu przypadkach należy odwieźć je w odpowiednie miejsce.
Analogicznie do rodzajów gruzu, do wyboru są trzy rodzaje pojemników:
- kontener na gruz czysty,
- kontener na gruz zmieszany,
- kontener na gruz zanieczyszczony.
Wybór jednego z kontenerów zależy z jednej strony od rodzaju odpadów, a z drugiej od skali prowadzonych prac. Najczęściej wybierany jest kontener na gruz zmieszany, co zdecydowanie nie dziwi. Podczas budowy, remontów i demontaży powstają śmieci różnego typu, które trzeba gdzieś wyrzucić.
Wywóz odpadów budowlanych
Po zakończeniu budowy lub remontu należy pozbyć się wszelkich odpadów. Jak się go pozbyć w sposób zgodny z prawem? Jest kilka wariantów do wyboru.
- Niedużą ilość gruzów można złożyć w lokalnym Punkcie Zbiórki Odpadów Komunalnych bądź odwieźć je na składowisko.
- Skorzystanie z propozycji gminy, która kilka razy do roku oferuje bezpłatny odbiór odpadów komunalnych.
- Zamówienie odpowiedniego kontenera u zewnętrznej firmy, która zobowiązuje się również do wywózki gruzu.
- Poszukanie osób lub firm, które odbiorą gruz, aby go ponownie wykorzystać np. na podbudowę.
- Wykorzystanie gruzu na prywatny użytek.
Najlepszy wariant pozbycia się odpadów
Sposób pozbycia się odpadów komunalnych zależy od ich ilości oraz okoliczności. W większości przypadków najlepiej sprawdza się skorzystanie z firmy zewnętrznej, która dostarczy odpowiedni kontener lub worek, a przy odbiorze odwiezie je na składowisko. Są także przedsiębiorstwa, które zobowiązują się do ponownego zagospodarowania gruzu, co jest ewidentnie najlepszym rozwiązaniem.
Jak duży kontener na odpady wybrać?
Decydując się na usługi zewnętrznej formy, należy określić, jak obszerny kontener na odpady jest nam potrzebny. To bardzo ważne, aby oszacować potencjalną ilość gruzu. Przykładowo, osoba, która przeprowadza remont, może sięgnąć po pojemnik w przedziale 5-8 m³. Z kolei budowa domu będzie wymagać kontenera co najmniej dwa razy większego. Osoby niepewne, na jaką pojemność się zdecydować, powinny poprosić firmę o pomoc. W większości przypadków jej pracownicy są w stanie podpowiedzieć, jaki duży kontener się przyda.
Wykorzystanie gruzu na własny użytek
W niektórych przypadkach gruz da się z powodzeniem spożytkować na własnym podwórku. Może on służyć jako materiał do utwardzania gruntu czy kruszywo do wzmacniania fundamentów. Bywa przydatny w ogródku, np. przy tworzeniu oczka wodnego. Odpady wykorzystać można jako drenaż.
Recykling odpadów budowlanych
Przepisy, które karzą za nieodpowiednie składowanie gruzu, powstały w trosce o przyrodę. Okazuje się, że w Polsce kumuluje się rocznie ponad 3 miliony ton gruzu. Na szczęście większość odpadów można poddać recyklingowi. Aby tak się stało, należy je najpierw odpowiednio posegregować.
Gospodarka odpadami jest możliwa za sprawą specjalistycznego sprzętu, który jest w stanie gruz przesiewać, a także rozdrabniać i kruszyć. Jest on później gotowy do ponownego użycia nawet w 90%.
Zalety recyklingu gruzu
Recykling gruzu przynosi wiele korzyści. Nie tylko jest on wyrazem dbałości o środowisko. Zwykle pozwala on także zmniejszyć koszty związane z rozbiórką budynku czy transportem. Zmniejsza się ilość odpadów, ograniczeniu ulega emisja spalin. Recykling pomaga w produkcji ekologicznego surowca budulcowego, dzięki czemu redukuje się zużycie naturalnych zasobów.
Gruz budowlany. Od segregacji do recyklingu
Jak widać, segregacja gruzu ma niewątpliwie sens. Pozwala w większości na ponowne wykorzystanie odpadów, co przekłada się na mniejsze koszty, a zarazem jest ekologicznym rozwiązaniem. Choć składowanie gruzu jest obowiązkiem prawnym, dobrze mieć także na uwadze, że ma to ogromne znaczenie dla naszego środowiska i planety. Warto więc zadbać o odpowiednie worki albo kontenery w trakcie prac remontowych i budowlanych. Istnieje wiele sposobów, aby odpady magazynować – można to zrobić na własną rękę, jak i z pomocą gminy czy specjalistycznej firmy.
Odpady budowlane dzielą się cztery rodzaje: gruz czysty, zmieszany i zanieczyszczony. Jest także podtyp uwzględniający pozostałe materiały, nazywając je „inne”. Ta klasyfikacja jest uniwersalna – każda firma oraz osoba prywatna jest zobowiązana się do niej zastosować. W praktyce nie jest to trudne do wykonania. Bez większych problemów można zróżnicować odpady między sobą, tak samo, jak znaleźć na nie pojemniki czy worki. Pozostaje więc jedynie motywacja, aby odpowiednio posegregować gruz.